Wat is Shiatsu?

Shiatsu is van oorsprong is het een oosterse volksgeneeskunst, gebaseerd op het principe dat storingen in de spieren, zenuwen en organen zich openbaren in het netwerk van energetische kanalen, meridianen genoemd, waar de levensenergie doorheen stroomt.

De vroegste melding over shiatsu bevindt zich in de Nei Ching – The Yellow Emperor’s Classic of Internal Medicine – geschreven in China 2700 jaar v. Chr. Boeddhistische monniken brachten de Chinese geneeswijzen in de zesde eeuw na Chr. naar Japan. Gedurende honderden jaren is shiatsu in Japan een traditioneel systeem van behandelen geweest, doorgegeven van ouder op kind. Vanaf de jaren vijftig is shiatsu een hoogwaardige medische behandelmethode.

In 1964 werd het officieel erkend als zelfstandige therapeutische behandelmethode door de Japanse Ministeries van Volksgezondheid en Onderwijs onder de volgende definitie:

Therapie, die druk met duimen en handpalmen toepast op bepaalde punten van het lichaam, onregelmatigheden corrigeert, gezondheid onderhoudt en verbetert, bijdraagt tot het verlichten van diverse ziekten (diverse pijnen, stress, ongeregeldheden in het zenuwstelsel, etc.) en het zelfherstellend vermogen van het organisme activeert. Heeft geen bijwerkingen.

Klassieke Shiatsu

Klassieke shiatsu verschilt van de traditionele Chinese methode. Het verschil tussen deze twee wordt door Alan Nash in zijn artikel voor tijdschrift Bres als volgt omschreven:

“In westerse boeken over acupunctuur worden lijsten afgedrukt waarop af te lezen is op welke punten men moet drukken om symptomen van pijn te verzachten. Als gebruik wordt gemaakt van de oosterse (Japanse) benadering, gebaseerd op de Chinese methode van diagnostiek, dan zijn er vier duidelijk omschreven onderdelen in het stellen van een diagnose, die opgenomen zijn in de klassieke shiatsu behandeling. Dit zijn: bo-shin: observatie, bun-shin: luisteren, mon-shin: vragen stellen en setsu-shin: aanraking.

Bij de Chinese benadering vindt de acupuncturist dat het belangrijkste deel van de aanraking de polsdiagnose is, teneinde het Yin/Yang-evenwicht op te sporen in de organen en meridianen. De klassiek Japanse shiatsu therapeut daarentegen zal zeggen dat ‘aanraking’ of ‘setsu-shin’ betekent, dat je de Yin/Yang-balans probeert te voelen via de hara. Hara is voor Japanners, wat in het westen iemands persoonlijkheid, karakter of natuur is. De positie van de hara wordt echter niet in het hart, hoofd of pols gevonden, maar in de buik. Zij kan omschreven worden als het gebied dat omsloten wordt door de ribbenboog en de beenderen van het bekken.”

(Bron: Bres, augustus/september 1987, nr. 137)

Werkzaamheid

Shiatsu is een geneeskunst die, net als andere oosterse principes, uitgaat van een holistisch mensbeeld. Als je het gehele lichaam bekijkt als een serie van systemen die van elkaar afhankelijk zijn en op elkaar inwerken, is het volgende makkelijker te begrijpen.

Elk systeem in het lichaam, evenals de niet stoffelijke, heeft een bepaalde wijze ontwikkeld om te stromen en te communiceren. Geringe variaties in de patronen van stromen en communicatie maken individuen uniek. De regels die het mechanisme besturen zijn echter voor iedereen hetzelfde. Wanneer je een indruk achterlaat bij iemand met woorden, aanraking of houding, zal dit een specifieke reactie teweegbrengen in deze persoon. De aandacht zal zowel naar het stoffelijke als niet stoffelijke aspect leidden. Dit kan vele keren herhaald worden. Als er een correcte diagnose van een situatie is gesteld dan kan het gedrag of de reactie op een indruk veranderen of opnieuw gevormd worden, ten behoeve van het gehele systeem.

Het mysterie dat in deze ‘droge’ beschrijving schuilt is dat een persoon, op eigen subjectieve wijze, herkent wat er op een diep en non-verbaal niveau gebeurt. Pijn, of een houding, welke anders onmogelijk te bereiken waren, veranderen onmiddellijk of lossen op doordat ze de persoon verlaten. De sleutel om dit systeem te bereiken is begrip van de meridianen en hun energie.